Wielu moich klientów zastanawia się jak wyjść obronną ręką z umowy, którą zawarli. Dotyczy to wszelkiego rodzaju umów — najmu, o pracę, B2B, o współpracy, zlecenia, sprzedaży itd. Dlatego w dzisiejszym wpisie poruszę temat prawidłowego zakończenia umowy. Opiszę, kiedy stosujemy rozwiązanie umowy za porozumieniem stron, wypowiedzenie, a kiedy od umowy odstępujemy.
Jakie są typy umów ze względu na ich charakter?
Najłatwiej jest zapamiętać różnicę pomiędzy wypowiedzeniem, a odstąpieniem jeśli podzielimy umowy na względu na czas ich trwania. Dlatego na początku podzielmy umowy na dwa typy:
Umowy o charakterze ciągłym (np. najem, dzierżawa, umowa świadczenia usług, umowa o pracę) - te umowy WYPOWIADAMY, bo chcemy odnieść skutek ex nunc (z łac. „od teraz”), czyli na przyszłość;
Umowy o charakterze punktowym (np. umowa o dzieło, umowa sprzedaży, umowa o roboty budowlane) - od takich umów ODSTĘPUJEMY, ponieważ zależy nam na skutku ex tunc (z łac. „wstecz”), czyli tak jakby umowa nigdy nie była zawarta. Opcja odstąpienia jest możliwa w przypadkach wymienionych w umowie lub ustawie, tj. przykładowo stosujemy tu artykuły Kodeksu cywilnego: 395- umowne prawo odstąpienia, art. 491- ustawowe prawo odstąpienia, 492- umowne prawo odstąpienia.
Co warto wiedzieć o zakończeniu i czasie wypowiedzenia umowy?
Zakończenie umowy jest również zależnie od czasu, który upłynął od jej zawarcia i wtedy możemy wyróżnić:
14 dni na odstąpienie dla konsumentów — Konsumenci mają prawo odstąpić od umowy w ciągu 14 dni od jej zawarcia bez podania przyczyny (dot. umów zawieranych na odległość oraz poza lokalem przedsiębiorstwa, czyli np. takich jak zakupy online). Jest to bardzo korzystne rozwiązanie, które chroni konsumentów przed pochopnym zawieraniem umów;
Zapisy umowne mogą wprowadzić różnego rodzaju ograniczenia dot. zakończenia umowy, np. możliwość wypowiedzenia umowy najmu dopiero po roku od jej zawarcia;
Możliwość wypowiedzenia lub odstąpienia „z ważnych przyczyn” jest możliwa zawsze. Ważne przyczyny mogą być różne w zależności od rodzaju umowy, ale w umowie — by sprecyzować jej zapisy — możemy dodać, że jest taka możliwość „w szczególności w przypadku …”;
Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron to podstawowy sposób (poza wypowiedzeniem i odstąpieniem) zakończenia umowy. Porozumienie również jest zawsze możliwe, jednak zakłada zgodne wole, zatem nie ma tu miejsca na konflikt. Przykładowo w porozumieniu rozwiązującym umowę o prace często znajduje się również klauzula o poufności zapisów porozumienia oraz oświadczenie, że strony nie mają względem siebie żadnych roszczeń.
Okres wypowiedzenia to kolejny ważny aspekt, który należy rozważyć:
Ogólnie umowy mogą przewidywać konkretny okres wypowiedzenia (np. 2 tygodnie, 30 dni kalendarzowych itd.) lub umożliwiają wypowiedzenie w trybie natychmiastowym. Bierz pod uwagę, że w okresie wypowiedzenia umowa powinna być kontynuowana na dotychczasowych zasadach, chyba że strony postanowiły inaczej;
Zgodnie z kodeksem pracy, przy umowie o pracę okres wypowiedzenia zależny jest od czasu zatrudnienia u pracodawcy i dla umów zawartych na czas określony lub na czas nieokreślony wynosi 2 tygodnie (jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy), 1 miesiąc (jeżeli pracownik był zatrudniony minimum 6 miesięcy) oraz 3 miesiące (jeżeli pracownik był zatrudniony powyżej 3 lat).
Jakie są podstawowe czynności, które należy podjąć, by zakończyć umowę?
Przeczytaj dokładnie umowę — być może już z jej treści będziesz mieć rozwiązanie podane jak na tacy.
Sprawdź, czy nie przysługują Ci szczególne prawa i jakie masz obowiązki (tu może być potrzebny prawnik!). Może doszło do rażącego naruszenia zapisów umownych? Jesteś konsumentem, pracownikiem, pracodawcą albo przedsiębiorcą? W umowie jest „furtka”, która pozwoli szybciej zakończyć niechcianą umowę? Jak długo będziesz musiał wypłacać kontrahentowi wynagrodzenie? Jak długo będziesz otrzymywał jeszcze pensję?
Rozwiązanie za porozumieniem, wypowiedzenie lub odstąpienie od umowy — wybierz odpowiedni sposób zakończenia umowy.
Dopilnuj wszystkich formalności — upewnij się, czy zakończenie umowy wymaga formy pisemnej z „mokrym” podpisem, czy może wystarczy wiadomość e-mail. Zobacz, jakie są warunki w umowie, których niedotrzymanie grozi nieważnością wypowiedzenia lub odstąpienia.
Umowę w Twoim imieniu będzie wypowiadał pełnomocnik? Zadbaj o formalności, w tym umocowanie zezwalające na wypowiedzenie umowy w Twoim imieniu.
Skontaktuj się z drugą stroną — należy w odpowiedni sposób doręczyć wypowiedzenie lub oświadczenie o odstąpieniu od umowy, więc sprawdź to w swojej umowie lub skontaktuj się z prawnikiem, by Twoja czynność nie okazała się ostatecznie nieskuteczna. Może konieczne okażą się negocjacje z drugą stroną, by dojść do porozumienia i rozejść się w dobrej atmosferze. Przeanalizuj przed przystąpieniem do rozmów, co możesz zaoferować i poświęcić oraz na czym zależy Ci najbardziej.
Comments